De overheid moet de aanjager zijn van de omslag in Nederland naar schone energie, maar mensen zijn ook bereid om zelf een steentje bij te dragen. Dat vinden meer dan 47.000 Nederlanders die afgelopen maand hebben meegedaan aan een achterbanraadpleging onder de leden en donateurs van Greenpeace, Milieudefensie, Natuur & Milieu en de Natuur en Milieufederaties, uitgevoerd door Ruigrok | NetPanel. ‘Het belangrijkste signaal is dat het principe van de vervuiler betaalt voor 93 procent van de achterban nog steeds staat als een huis’, zegt Tjerk Wagenaar, directeur van Natuur & Milieu. ‘Dit principe geeft de juiste prikkels aan bedrijven en consumenten voor duurzame keuzes en onze achterban steunt een radicale omslag naar een schonere energievoorziening in Nederland.’
Als het Europese emissiehandelssysteem blijft falen, moet de Nederlandse overheid zelf maatregelen nemen om de CO2-uitstoot terug te dringen, zo is 80 procent van de respondenten het eens met de natuur- en milieuorganisaties. Van de achterban is 77 procent het eens met de stelling dat energiebesparing verplicht moet worden voor bedrijven die minder doen dan beloofd.
Ook vindt 92 procent van de respondenten dat het opwekken van zonne-energie belastingvrij moet zijn. 64 procent gelooft dat windenergie gemakkelijker geaccepteerd wordt als omwonenden kunnen delen in de winst en 79 procent steunt verhoging van de kolenbelasting. Over biomassa is de achterban kritisch: 74 procent wil alleen biomassa inzetten als de uitstoot van broeikasgassen daardoor veel minder wordt.
‘Het is duidelijk dat schone energie enorm leeft bij onze achterban,’ zegt Siegbert van der Velde, portefeuillehouder energie van de Natuur en Milieufederaties. ‘De uitslag van deze enquête laat overduidelijk zien dat het tijd is voor een nieuwe wind in Nederland. Onze achterban wil een Nederlandse energierevolutie naar Duits voorbeeld waar in 10 jaar tijd de omslag naar schone energie is gemaakt en inmiddels 23 procent aan onder meer zonne- en windenergie wordt opgewekt. Als onze buren het kunnen, dan kunnen wij het ook.’
Massale steun voor prijs per reis
Afgezien van overheidsingrijpen, zijn mensen zelf ook bereid een bijdrage te leveren: 78 procent steunt de gedachte dat bedrijven én burgers moeten meebetalen aan investeringen in schone energie. Tweederde steunt beprijzing van autoverkeer en 83 procent van de respondenten wil BTW op vliegtickets en accijns op kerosine. Slechts 7 procent van de achterban vindt schaliegaswinning een goede oplossing en ook slechts 6 procent steunt de bouw van een nieuwe kerncentrale.
Joris Thijssen, campagnedirecteur van Greenpeace, ziet de uitslag van de achterbanraadpleging vooral als een steun in de rug in de onderhandelingen voor een nationaal energieakkoord. ‘In de Sociaal Economische Raad (SER) onderhandelen we als natuur- en milieuorganisaties over een nationaal energieakkoord. Daarin maken we samen met overheid en bedrijfsleven bindende afspraken over energiebesparing, schone technologie en klimaatbeleid. Uit deze raadpleging blijkt dat onze achterban onze voorstellen voor energiebesparing, investeringen in zonne- en windenergie en de verdeling van de kosten volledig steunt.’
Tot nu toe wordt het debat over onze energievoorziening vooral gedomineerd door de belangen van een beperkte groep multinationals en energiebedrijven’, zegt Hans Berkhuizen, directeur van Milieudefensie. ‘In totaal hebben meer dan 47.000 mensen de moeite genomen om deze enquête in te vullen. Dat is een niet gering aantal en zij horen een stem te krijgen. Die stem moet tot uitdrukking komen in het uiteindelijke energieakkoord waar we in de SER over onderhandelen. Het is de hoogste tijd dat Nederland de omslag naar schone energie maakt.’