Steeds vaker worden gewassen overvloedig besproeid met een bonte verzameling pesticiden, vaak al ‘preventief’ dus voordat er uberhaupt een plaaginsect of schimmel is gesignaleerd. Inmiddels worden gewassen, soms tientallen keren per groeiseizoen bespoten. Wie zich voedt met producten van de gangbare, industriële landbouw (lees: bijna iedereen) moet er maar op vertrouwen dat de Europese regels al te schadelijke middelen weren. Uit onderzoek van Greenpeace blijkt dat niet alleen de toelatingsprocedures gatenkazen zijn, maar dat het milieu nu al een levensgrote prijs betaalt.
Verslavingswijzer
Het nieuwe onderzoeksrapport Europe’s Pesticide Addiction geeft onder andere een overzicht van bestaande wetenschappelijke literatuur over het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de landbouw. Wat blijkt: bijna een kwart van alle bedreigde plant- en diersoorten lijdt onder het gebruik van pesticiden en kunstmest. Het overleven van deze soorten, maar ook de cruciale rol die ze vervullen in de natuur door bijvoorbeeld bestuiving, zijn in gevaar. Een greep uit de vele Europese oorzaken voor dit probleem:
- Een kwart van de 471 pesticiden waar Europa groen licht voor gaf, overschrijdt kritieke grenzen omdat ze moeilijk afbreken in bodem of water.
- De gevolgen van ‘cocktails’ van verschillende soorten bestrijdingsmiddelen worden onvoldoende onderzocht tijdens het Europese autorisatieproces.
- Tijdens het onderzoek van pesticiden op basis van hun actieve bestanddelen wordt er niet gekeken naar de reële impact van het gebruikte product op het veld. Het onderzoek slaagt er ook niet om de langetermijneffecten van blootstelling aan lage dosespesticiden te onderzoeken: het is vooral gericht op hun acute toxiciteit.
Afkicken van de pesticidenverslaving
‘Onze conclusie is dat het huidige gebruik van pesticiden onaanvaardbare risico’s inhoudt voor de ecosystemen die de planeet leefbaar maken’, zegt Herman van Bekkem, campagneleider duurzame landbouw. Herman pleit er daarom namens Greenpeace voor dat politici en beleidsmakers zich gaan inspannen tegen bestrijdingsmiddelengebruik en voor duurzame ecologische landbouw. ‘Door moderne wetenschap en innovatie te koppelen aan respect voor de milieu en de biodiversiteit kunnen we bodem, beestjes, water en klimaat beter beschermen – de vier cruciale elementen voor onze voedselproductie. Boeren moeten gesteund worden door politiek en supermarkt om de nodige omschakeling naar ecologische landbouw te maken’.
Dit kun jij doen
Gelukkig wordt duurzaam geproduceerd voedsel steeds gewoner: biologische winkels schieten als paddenstoelen uit de grond, boerenmarkten worden druk bezocht en ook in de gewone supers vind je steeds meer producten die met respect voor mens en milieu zijn gemaakt. Eet minder vlees, probeer zo veel mogelijk biologisch en lokaal geproduceerd voedsel te kopen. Door de app Questionmark op je smartphone of tablet te gebruiken, weet je wat je koopt en kun je veel gerichter boodschappen doen. Vind je het bio-aanbod in jouw supermarkt te mager? Spreek de winkelmanager daar dan op aan; als er meer klanten vragen om bio, zal het lonen dit in de schappen te leggen.
Persbericht Europese bestrijdingsmiddelenverslaving bedreiging voor natuur en milieu
Rapport Europe’s Pesticide Addiction (Engelstalig in pdf)