Controle en handhaving van de Nederlandse Voedsel en Warenauthoriteit (NVWA) op illegaal hout is -nog steeds- zeer laakbaar. Zij staat strafbaar handelen toe en keurt ten onrechte houtimporteurs goed, daardoor is Nederland medeplichtig aan destructieve houtkap in onder meer de Amazone.

In het vandaag gepubliceerde rapport Amazon’s Silent Crisis: Partners in crime toont Greenpeace aan dat de NVWA – de controlerende instantie van Economische Zaken – faalt. Inspectierapporten van de NVWA die Greenpeace Nederland met een beroep op de Wet Openbaarheid bestuur (WOB) in handen heeft gekregen bevestigen dit.

WOB
Greenpeace heeft sinds februari 2014 voor 19 bedrijven handhavingsverzoeken ingediend, voor enkele bedrijven zelfs meerdere keren. Ook lopen aangiftes bij politie en Openbaar Ministerie. Tot op heden is geen enkele boete uitgedeeld. De NVWA keurde bedrijven goed die – in strijd met de wet – geen enkele maatregel nemen om de import van illegaal hout tegen te gaan. Ook bleek de NVWA in vier gevallen pas 9 maanden tot een jaar later opvolging te geven aan de handhavingsverzoeken. Bij twee van die gevallen was na 14 maanden later nog geen actie ondernomen. In twee andere gevallen heeft de NVWA hout uit Indonesië gecontroleerd, terwijl het handhavingsverzoek was gedaan voor hout uit Brazilië.

Fout hout uit Brazilië
In mei 2015 heeft de Braziliaanse politie bij houtkapbedrijf Madeireira Iller grote partijen illegaal gekapt hout aangetroffen en eigenaars van het bedrijf gearresteerd. Het bedrijf heeft de afgelopen 4 jaar voor 500.000 dollar aan boetes gekregen en is in 2012 door de Braziliaanse regering op de zwarte lijst gezet wegens een veroordeling wegens slavernij, de handelsvergunning is ingetrokken. Drie Nederlandse houtimporteurs kochten tot voor kort hout bij deze zagerij. Inspecties van de NVWA maken geen enkele indruk. Zelfs nadat een bedrijf een waarschuwing heeft gekregen, gaat het nog maandenlang door met import van dit verdachte hout.

Nieuwe bezems
“Houtimporteurs negeren hun verplichtingen uit de Houtwet en de NVWA staat erbij als een tandeloze tijger en laat ze er straffeloos mee wegkomen”, zegt Meike Rijksen, campagneleider bij Greenpeace Nederland. “De wereldwijde regenwouden worden gesloopt, onze regering staat erbij en kijkt ernaar.” Nu verantwoordelijk bewindsvrouw Dijksma heeft plaats gemaakt voor staatssecretaris Van Dam, ziet Greenpeace de kans om eindelijk door te pakken. “Nieuwe bezems vegen schoon”, poneert Meike Rijksen. “Zelfs de NVWA heeft in een brief al aangegeven te willen verbeteren. Van Dam, die handschoen kun je niet laten liggen!”

Miljardenhandel
Illegale houthandel is een grote bron van inkomsten. Volgens Interpol is illegaal hout goed voor jaarlijks zo’n 30 tot 100 miljard dollar. Import van illegaal gekapt hout is in Nederland verboden door de Europese Houtwet (EUTR), vanwege de verwoestende werking van de ongebreidelde houtkap in de tropische regenwouden. Houtimporteurs zijn daarom verplicht tot zogenoemde due diligence: zij moeten maatregelen nemen waarmee de kans op import van illegaal hout verwaarloosbaar wordt, zoals veldbezoeken of controles door een derde partij.