Alleen met transparantie kun je het afbranden van onvervangbaar tropisch regenwoud bestrijden.

Terwijl maandag 21 maart door de Verenigde Naties is uitgeroepen tot World Forest Day, is op Sumatra de noodtoestand afgekondigd vanwege de opnieuw oplaaiende bosbranden. Aangejaagd door de palmoliesector, wordt ieder jaar weer regenwoud gekapt en afgebrand. Minister Koenders van Buitenlandse Zaken is deze week in Indonesië en kan een belangrijke rol hebben bij het voorkomen van de branden.

Indonesië is de grootste palmolie-exporteur van de wereld en Nederland Europa’s grootste importeur. Koenders vertegenwoordigt daarmee een belangrijke handelspartner van Indonesië en is daarom de aangewezen persoon om bij de Indonesische president Joko Widodo een lans te breken voor verduurzaming van de palmolieketen. Dat is hard nodig. De CO2-uitstoot als gevolg van de branden evenaarde vorig jaar op sommige dagen de uitstoot van de gehele Amerikaanse economie

Geen eenmalige ecologische ramp

Vorig jaar ging naar schatting een gebied van 2,6 miljoen hectare in vlammen op. En dat is geen eenmalige ecologische ramp. De aanleg van grootschalige plantages is een van de belangrijkste oorzaken van de bosbranden en deze keren ieder jaar terug.
Het drama is onmiskenbaar, de CO2-uitstoot als gevolg van de branden evenaarde vorig jaar op sommige dagen de uitstoot van de gehele Amerikaanse economie. Honderduizenden mensen kregen gezondheids-problemen door de verstikkende rook.

Aan de ene kant van de palmolie-keten staan bedrijven als Colgate-Palm-olive, Johnson & Johnson en Pepsico die palmolie in de koekjes en shampoo verwerken die Nederlandse consumenten gebruiken. Recent onderzoek van Greenpeace laat zien dat deze bedrijven lang niet genoeg doen om ontbossing te voorkomen en dat ze zich achter loze beloften verschuilen.

Nog geen systeem

Aan de andere kant van de palmolieketen belooft de Indonesische president Joko Widodo – en daarvoor zijn voorganger – al jaren dat er meer transparantie komt over waar de branden precies woeden, wie ze aansteken en wie eraan verdienen. Daar is een oplossing voor: een goed monitoringssysteem met openbare kaarten waarop te zien is welke bedrijven waar opereren. Zo kunnen de verantwoordelijken op het matje worden geroepen. Helaas is dit systeem er tot op heden nog steeds niet.

Minister Koenders moet er bij de Indonesische overheid op aandringen te zorgen voor openbare kaarten waarop alle actuele branden, houtkap- en palmolieconcessies zichtbaar zijn. Dat doet hij niet alleen om de enorme CO2-uitstoot tegen te gaan, maar ook voor de Nederlandse consumenten die met een gerust hart boter willen smeren op hun boterhammen, zonder onvervangbaar tropisch oerbos op te eten.

Meike Rijksen is campaigner Bossen Greenpeace Nederland.

Dit artikel is geplaatst in o.a. Volkskrant van 23 maart