Greenpeace activists close off access for all imports and exports from palm oil trader IOI in the harbour of Rotterdam, palm oil’s gateway into Europe. Two Indonesian men who have been directly affected by forest fires are blocking access to the refinery with eight Greenpeace activists. In front sits Nilus Kasmi Seran (Nilus). He is an indigenous Dayak man from Ketapang, West Kalimantan, and is an architect by profession.
Twee Indonesische mannen, afkomstig uit het direct door bosbranden getroffen Kalimantan, blokkeren samen met acht actievoerders de toegang tot de raffinaderij. Het Greenpeace schip de Esperanza heeft zich vastgelegd aan de steiger aan de achterkant van de raffinaderij en verhindert de aanvoer van palmolie door zeetankers.
Bosbranden en kinderarbeid
Toeleveranciers van IOI maken zich schuldig aan de vernietiging van Indonesisch regenwoud, illegale bosbranden en mensenrechtenschendingen, zoals kinderarbeid. De palmolie van deze bedrijven komt terecht op de Europese markt, blijkt uit onderzoek van Greenpeace. Een of meerdere bedrijven maken zich schuldig aan:
- Vernietiging van oerbos op Papua en Kalimantan.
- Droogleggen van veengrond
- Ongecontroleerde branden en het gebruik van vuur voor het klaren van land.
- Mensenrechtenschendingen: geweld, conflicten met de lokale bevolking, uitbuiting van werknemers en kinderarbeid.
- Niet naleven van de criteria en principes van het duurzaamheidskeurmerk (RSPO).
Bosbranden
Doordat de palmolie-industrie jarenlang regenwouden kapt en ontwatert, ontstaan de ideale omstandigheden voor de bosbranden die Indonesië de afgelopen 20 jaar teisteren.[2] Vorig jaar was de catastrofe in reikwijdte en duur ongeëvenaard. Ruim 2 miljoen hectare bos en veengrond ging tussen juli en oktober 2015 in vlammen op [3]; een oppervlakte vergelijkbaar met 20 maal de Veluwe. Vorige week bleek uit onderzoek van Harvard en Columbia dat in 2015 ruim 100.000 mensen zijn overleden aan de gevolgen van de giftige rooklucht die de branden veroorzaken.[4]
Slachtoffers voeren actie
De Indonesiërs zijn speciaal overgekomen van West Kalimantan in Borneo naar Nederland om te protesteren tegen de praktijken van IOI. Nilus Kasmi is een van hen. Hij en zijn familie hebben vorig jaar maandenlang tussen de branden en de giftige rook gewoond. “Ik had gehoopt dat de overheid en bedrijven de bosbrandencrisis konden oplossen. Toen bleek dat ze daarin faalden, realiseerde ik me dat ik een verantwoordelijkheid heb om de Indonesische bossen te beschermen.” Zowel hij als zijn compaan Adi Prabowo worden door Greenpeace getraind om bosbranden te lokaliseren, te voorkomen en te blussen.
“Palmoliehandelaar IOI is onbekend bij het grote publiek. Dat komt het bedrijf goed uit, want zo komt het al bijna 10 jaar weg met praktijken die het daglicht niet kunnen verdragen”, zegt Meike Rijksen, campaigner Bossen bij Greenpeace Nederland. “Samen kunnen we dat veranderen. IOI moet weten dat de hele wereld meekijkt en dat er geen markt is voor palmolie die destructief is voor Indonesië, het leefgebied van zeldzame diersoorten, het klimaat en de bevolking van Zuidoost Azië.”
Publieke verklaring
IOI heeft een middel in handen gekregen waarmee het de blokkade op kan heffen. Voor de deur kan het bedrijf een verklaring tekenen met harde afspraken om de productieketen te verduurzamen. Als IOI zich aan deze afspraken committeert en zo publiekelijk de eerste stap zet tot bescherming van de bossen, zal Greenpeace de actie beëindigen.
Onvermijdelijke grondstof
Palmolie is een grondstof die voorkomt in meer dan de helft van de producten in de supermarkt, variërend van koek en chocolade tot allesreiniger en babymelkpoeder. Jaarlijks komt zo’n 3 miljoen ton ruwe palmolie Nederland binnen.[5] “Wij zijn niet anti-palmolie, maar we moeten ervoor zorgen dat de productie echt duurzaam wordt. Dus niet meer ontbossen voor nieuwe plantages en dat is heel goed mogelijk”, stelt Rijksen. “De manier waarop IOI en consorten nu produceren is moreel verwerpelijk, economisch schadelijk en onnodig. Bovendien zijn Nederlandse consumenten zonder dat ze het weten medeplichtig aan deze praktijken. Dit moet stoppen.”
Voetnoten:
[1]www.greenpeace.org/costs-of-IOI
[2]Het areaal palmolieplantages in Indonesië is in 15 jaar tijd verdubbeld van 4 miljoen naar 8 miljoen hectare. De verwachting is dat voor 2020 daar nog 5 miljoen hectare bijkomt.http://www.indonesia-investments.com/business/commodities/palm-oil/item166
[3]www.lapan.go.id/index.php/subblog/read/2015/2067/Lapan-208-Juta-Karhutla-Hingga-20-Oktober-Kebakaran-Terluas-di-Sumatera/380
[4]http://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/11/9/094023
[5] http://www.taskforceduurzamepalmolie.nl/duurzame-palmolie/duurzame-palmolieketen/
Rapport: www.greenpeace.org/costs-of-IOI
Beeldmateriaal: https://www.flickr.com/photos/greenpeace_nederland/sets/72157673067581310