Onkruidmiddelen met glyfosaat worden nog vaak gebruikt door consumenten, boeren en terreinbeheerders. Onbegrijpelijk, want Roundup vervuilt het grondwater en is helemaal niet zo onschuldig als producenten ons graag doen geloven. Drinkwaterbedrijven moeten de drinkwaterwinning regelmatig staken omdat de maximale concentraties van glyfosaat worden overschreden. Glyfosaat is het actieve ingrediënt van Roundup, de bekende onkruidverdelger van Monsanto.

Maar Roundup wordt toch verboden?

Ja én nee. De regering heeft eind maart 2016 een verbod ingesteld op het professioneel spuiten op de stoep. Dat is een goede eerste stap. Maar het gif kan nog gewoon worden gespoten op plekken waar kinderen spelen en huisdieren rondlopen. Voor consumenten blijft het middel namelijk gewoon te koop in tuincentra en doe-het-zelf-zaken.

Een aantal winkelketens nam (na wat aandacht van onze kant) zélf gelukkig al hun verantwoordelijkheid en haalde Roundup uit het schap: Coop, Etos, Groenrijk, Hornbach, Intratuin, Jumbo, Plus, Praxis, Gamma, Karwei en Ranzijn Tuin & Dier.

Glyfosaat op de akkers neemt toe

Statistieken laten zien dat het gebruik van glyfosaat in de landbouw is toegenomen in de periode 2000-2012. Uit verkoopcijfers die Greenpeace openbaarde blijkt dat deze cijfers ook nog eens een grote onderschatting zijn: er wordt 5 keer zoveel glyfosaat verkocht als het cbs vermeldt.

Toch wordt het gebruik in de landbouw voorlopig ongemoeid gelaten. Glyfosaat wordt in Noord- en Zuid Amerika veel gespoten op de ‘Roundup Ready’ gentech-gewassen: zaden die genetisch zijn gemanipuleerd om resistent te zijn tegen Roundup. In Nederland wordt glyfosaat bijvoorbeeld gebruikt voorafgaand aan de teelt van een nieuw gewas en in graslanden.

Controverse in Europa: wel of niet opnieuw toelaten van glyfosaat?

In Brussel wordt al lang gediscussieerd over de hertoelating van glyfosaat. Elke 10 of 15 jaar moet de toelating van bestrijdingsmiddelen tegen het wetenschappelijke licht gehouden worden. De Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA schoof daarbij in hun conclusies over de veiligheid van glyfosaat een rapport van de IARC, een gerenommeerd instituut voor kankeronderzoek van de VN, aan de kant. Dit leidde tot grote discussie onder wetenschappers en politici.

Het IARC categoriseerde glyfosaat als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend voor mensen’. De Europese Commissie deed desondanks een voorstel voor hertoelating van glyfosaat voor een periode van 15 jaar. Negentig wetenschappers riepen de EC in een brief op om de risicoanalyse nog eens over te doen, maar dan op een transparante en onafhankelijke manier.

Een andere beoordeling, die van de JMPR (Joint Meeting on Pesticide Residues) oordeelde dat glyfosaat veilig is. Deze analyse raakte in opspraak omdat getwijfeld wordt aan de onafhankelijkheid van de voorzitter en vice-voorzitter van dit panel.

Voorlopige oordeel: glyfosaat nog minstens 18 maanden toegestaan

Na lang getouwtrek tussen de Europese Commissie, Europese lidstaten en het Europees parlement heeft de Commissie in juni 2016 uiteindelijk besloten om de toelating van glyfosaat met 18 maanden te verlengen totdat ECHA – de European Chemicals Agency – ook de veiligheid van het middel heeft beoordeeld. Geheel tegen de wil van de meerderheid van Europeanen in. In Nederland overhandigden we samen met de organisatie Sum Of Us meer dan 222.000 handtekeningen aan de Tweede Kamer. ECHA komt naar verwachting in 2017 met haar eindoordeel. Greenpeace vindt dat zo snel mogelijk de meest risicovolle toepassingen van glyfosaat moeten worden verboden.

Lees meer over de hertoelating van glyfosaat in Europa.

Hoe we de wereld Roundupvrij krijgen

Om heel Nederland Roundupvrij te krijgen, wijst Greenpeace voortdurend op de problemen en risico’s. Natuurlijk brengen we ook gifvrije alternatieven onder de aandacht van politiek en bedrijven.

Interessante links