In 2020 moeten alle EU-landen 10% van hun transportbrandstof bijmengen met hernieuwbare energie. In de praktijk zijn dat voornamelijk biobrandstoffen. Staatssecretaris Atsma wil dit percentage nu al in 2016 halen, terwijl veel studies laten zien dat biobrandstoffen gemaakt uit landbouwgewassen de voedselvoorziening aantasten en tot extra ontbossing leiden. Hierbij komen zoveel broeikasgassen vrij dat veel biobrandstoffen netto meer broeikasgassen uitstoten dan fossiele brandstoffen.
Sander van Bennekom, beleidsadviseur Oxfam Novib, “Atsma maakt met zijn plan een draai van 180 graden en lapt daarmee gevolgen voor de mondiale voedselzekerheid aan zijn laars”.
Een groeiende groep van wetenschappers, internationale organisaties zoals de VN rapporteur de Schutter inzake voedselzekerheid, de FAO en de Wereldbank en bedrijven als Rabobank, Unilever, Nestlé, waarschuwen voor de gevolgen van de productie van biobrandstoffen op de voedselbeschikbaarheid. De huidige productie van palmolie, soja en koolzaad, gaat ten koste van landbouwgrond die nu nog voor voedselproductie wordt ingezet. Wetenschappers voorspellen dat de bijmengverplichting van de EU in 2020 zal leiden tot een extra landbeslag buiten de EU van 1,7 miljoen hectare.
Tot nu toe hebben het Nederlandse Kabinet en bedrijfsleven altijd benadrukt dat onze vraag naar biobrandstof niet ten koste mag gaan van de mondiale voedselvoorziening. Deze bezwaren waren redenen om het groeipad van biobrandstoffen in Nederland te matigen. Staatssecretaris Atsma gooit dit beleid nu op de schop. Hij vraagt daarbij geen criteria voor biobrandstoffen die voorkomen dat de voedselmarkt verstoord wordt, noch garanties voor CO2- reductie. Biobrandstoffen zijn duurder dan fossiele brandstoffen en zo betalen automobilisten jaarlijks honderden miljoenen Euro meer aan de pomp voor deze bijmenging, terwijl de duurzaamheid niet gegarandeerd is.
Het plan van Atsma is gericht op het tegemoetkomen aan het probleem van de overcapaciteit in de biodieselsector, met minimale aandacht voor duurzaamheid, en staat ook haaks op de uitspraak van collega-staatssecretaris Bleker. Die benadrukte vorig jaar dat een te groot beslag op landbouwgronden voor onze energiebehoefte onwenselijk is. Atsma’s voornemen staat ook haaks op de EU richtlijn die stelt dat daar waar biobrandstofproductie een aantoonbaar impact op voedselprijzen heeft, het beleid herzien zal moeten worden.
Noot voor redactie:
Kees Kodde, Greenpeace – tel. 06 53504728
Dit is een gezamenlijk persbericht van Oxfam Novib, Greenpeace, Both Ends en NCIV.