Tot op heden is Trafigura alleen vervolgd voor de illegale export van giftig afval uit de haven van Amsterdam, vanwaar het schip Probo Koala in juli 2006 koers zette richting Afrika. Het bedrijf, dat een hoofdkantoor heeft in Amsterdan, werd in juli vorig jaar veroordeeld tot een geldboete van €1 miljoen. ‘Dat was een goed begin, maar de ware schade werd aangericht in Ivoorkust’, stelt Harjono. ‘Greenpeace heeft tijdens de daaropvolgende beklagprocedure aangetoond dat er genoeg bewijzen en getuigen zijn om ook de dump zelf aan te pakken.’
Trafigura heeft zich in Ivoorkust nooit voor een rechter hoeven verantwoorden, omdat het bedrijf in februari 2007 vervolging afkocht. (1) Verschillende Afrikanen kwamen wel voor de rechter, waarbij twee personen werden veroordeeld tot vijf en twintig jaar cel.
Het Nederlandse Openbaar Ministerie heeft kort na de gifdump in 2006 onderzoek gedaan in Ivoorkust. Een gebrek aan bewijzen en moeizame omstandigheden maakten vervolging onmogelijk, zo verklaarde het OM destijds. Greenpeace heeft de afgelopen jaren vele bewijsstukken boven water gekregen, waaronder interne e-mails, die vervolging wel degelijk haalbaar maken. Ook zijn verschillende chauffeurs die het giftige afval hebben vervoerd en gedumpt bereid om als getuigen op te treden.
Deze zaak laat zien dat ernstige milieumisdaden van multinationals ongestraft kunnen blijven. De politiek is nu aan zet. Greenpeace wil dat er strengere regelgeving komt om multinationals aansprakelijk te houden voor de impact die zij wereldwijd hebben op mens en milieu. Greenpeace ondersteunt daarom het initiatief Rights for People, Rules for Businesses van de European Coalition for Justice. Greenpeace roept iedereen op om de petitie te ondertekenen die is gericht aan de Europese regeringsleiders en de voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barroso. (2)
Noten:
1: Trafigura betaalde de Ivoriaanse regering €152 miljoen, met als gevolg de intrekking van de civiele procedures waarin schadevergoeding werd geëist van het oliebedrijf. Hoewel Trafigura zelf expliciet ontkent dat met de schikking ook afspraken zijn gemaakt over het uitblijven van strafrechtelijke vervolging, blijkt uit het akkoord dat het tegendeel waar is. Afgesproken werd dat Trafigura pas zou betalen nadat een deurwaarder had bevestigd dat de gevangen gehouden werknemers van Trafigura, onder wie topman Claude Dauphin, op het vliegtuig naar huis waren gezet.
2: De petitie van de European Coalition for Justice is hier te vinden: http://www.rightsforpeople.org