Bezetters moeten verantwoordelijkheid nemen voor nucleaire besmettingen in Irak
Amsterdam, Nederland — Een internationaal team van Greenpeace heeft de afgelopen week grondig onderzoek gedaan naar verspreiding van nucleair materiaal in Irak. Greenpeace heeft vanochtend een deel van het radioactieve materiaal dat zij heeft gevonden, teruggebracht naar Tuwaitha (1). Dit is het nucleaire complex bij Bagdad, waar bewoners de afgelopen maanden nucleair materiaal hebben meegenomen. Zij namen vaten met nucleair materiaal mee om bijvoorbeeld water in op te slaan, onwetend van de gevaren van radioactieve straling. Greenpeace brengt het materiaal terug opdat het Amerikaanse leger, dat het complex sinds kort bewaakt, verdere besmetting van mens en milieu voorkomt.
Een internationaal team van Greenpeace heeft de afgelopen week grondig onderzoek gedaan naar verspreiding van nucleair materiaal in Irak. Greenpeace heeft vanochtend een deel van het radioactieve materiaal dat zij heeft gevonden, teruggebracht naar Tuwaitha (1). Dit is het nucleaire complex bij Bagdad, waar bewoners de afgelopen maanden nucleair materiaal hebben meegenomen. Zij namen vaten met nucleair materiaal mee om bijvoorbeeld water in op te slaan, onwetend van de gevaren van radioactieve straling. Greenpeace brengt het materiaal terug opdat het Amerikaanse leger, dat het complex sinds kort bewaakt, verdere besmetting van mens en milieu voorkomt.
Het team van nucleair experts en actievoerders brengt een container met aanzienlijke hoeveelheden radioactief materiaal terug naar het complex. De container, zo groot als een kleine auto, bevat radioactieve ‘yellow cake’ (2) en lag in een drukke buurt in de omgeving van het complex. Omwonenden zeggen dat de container er meer dan 20 dagen open en onbewaakt heeft gelegen, ondanks dat de militairen wisten dat de container er lag.
Stralingsexperts van Greenpeace hebben in slechts één week onderzoek, tal van radioactieve bronnen gevonden. Zij hebben in verschillende huizen radioactiviteit gemeten, waarbij bij één bron 10.000 keer de achtergrondstraling werd gemeten. In de buurt van een basisschool vonden de experts een bron van 3.000 keer de achtergrondstraling. Omwonenden blijken nog altijd radioactieve vaten te gebruiken en er zijn veel verhalen over mensen die ziek zijn geworden, nadat zij in contact kwamen met materiaal uit het Tuwaitha complex (3).
De afgelopen dagen heeft het Internationaal atoomagentschap (IAEA) aangegeven dat ‘het meeste (uranium) materiaal dat geplunderd was uit Tuwaitha, terecht is (4)’. Het korte Greenpeace onderzoek laat zien dat dit niet het geval is. Het IAEA mag van de bezetters slechts een inventarisatie maken van het verdwenen materiaal van het nucleaire complex Tuwaitha. Het atoomagentschap heeft geen mandaat gekregen om te onderzoeken waar het verdwenen materiaal gebleven is of wat de gevolgen voor mens en milieu zijn. De Amerikaanse en Britse autoriteiten in Bagdad stellen, dat zij verantwoordelijk zijn voor de gezondheid van het Irakese volk en niet de IAEA. De bezetters ontkennen dat er een risico is voor de omwonenden (5).
‘Hoe kunnen de Amerikanen en Engelsen dat zeggen? Ik heb dit gebied onderzocht en in slechts acht dagen ben ik al angstaanjagende gevallen van radioactieve besmettingen tegengekomen. Het Irakese volk zou niet mogen lijden onder Saddam’s nucleaire erfenis. Internationale experts moeten de boel hier komen opruimen’, zegt dr. Rianne Teule, Nederlands stralingsexpert van Greenpeace in Irak.
Greenpeace roept met deze actie de Verenigde Staten en Groot-Brittannië op om hun verantwoordelijkheid als bezetters van Irak niet te ontlopen en alle radioactieve materialen in Irak op te sporen, te verzamelen en te bewaken. Daarnaast moeten alle dorpen rond de nucleaire complexen in Irak worden ontsmet en opgeruimd, net zoals de Verenigde Staten en Groot-Brittannië dat in hun eigen land zouden doen.
1 Het Tuwaitha nucleaire complex, ten zuiden van Bagdad, is na de val Saddam lange tijd onbewaakt gebleven en zwaar geplunderd. Dit in tegenstelling tot oliepijpleidingen en het ministerie van olie die direct werden beveiligd. Enkele dagen na het staakt-het-vuren werden medewerkers van het British Museum ingevlogen om de oudheden veilig te stellen. Het duurde bijna twee maanden voordat inspecteurs van de IAEA toestemming kregen om Irak binnen te gaan met een volstrekt ontoereikend mandaat.
2 Yellow cake is een vorm van uranium, een tussenstap in het omzetten van uraniumerts in uraniumbrandstof voor kerncentrales en kernwapens
3 Zie ook het bericht van de BBC van 24-06-03, http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/3015244.stm
4 Mohamed ElBaradei, hoofd van de IAEA, in Jordanië – Reuters 22 juni 2003
5 Washington Post – 6 juni 2003 – ‘Het Amerikaanse leger heeft stralingsonderzoek gedaan in de dorpen en een gezondheidsonderzoek staat gepland om de komende dagen te beginnen. “Er is geen gezondheidsrisico voor de bevolking of voor de soldaten die het complex bewaken”, stelt Mickey Freeland, lid van het Amerikaanse team dat jacht maakt op de Irakese massavernietigingswapens.’