1. Windmolens beperken de risico’s van klimaatverandering

97% van de wetenschappers zijn het erover eens dat de mens de opwarming van de aarde veroorzaakt. We moeten klimaatverandering stoppen:

In Parijs spraken landen af de wereldwijde CO2-uitstoot fors terug te dringen. Ook Nederland ondertekende het klimaatakkoord. Om zich aan de afspraken te houden, moet uiterlijk in 2035 100 procent van de Nederlandse energievraag uit duurzame bronnen komen. Met alleen zonnepanelen en aardwarmte is het in Nederland niet mogelijk dit percentage te halen. Doordat het veel waait, kunnen we wel veel windenergie inzetten

2. De meeste omwonenden zijn blij met windmolens

Nederlanders willen méér windmolens! Door luid lokaal verzet over de komst van molens lijkt het soms alsof Nederland enorm verdeeld is over windenergie. Maar uit deze studie (p. 13) blijkt dat 78 % van de Nederlanders positief is tegenover windenergie. De meerderheid van de aanhang van PvdA, VVD en andere grote partijen vindt sowieso dat we meer gebruik moeten maken van duurzame energie, blijkt uit onderzoek.

Uit onderzoek blijkt dat omwonenden die op minder dan 5 kilometer van windmolens wonen bovengemiddeld positief zijn over het stimuleren van duurzame energie in het algemeen. Zij willen bovendien iets vaker zelf een bijdrage leveren aan een duurzame energievoorziening. (Bron: Motivaction) © Paul Langrock

Windmolens maken geluid. Daarom zijn er regels die bepalen hoe dicht een molen bij een woning mag staan. In de praktijk is dat vrijwel altijd minstens 300 meter. Vergeleken met de geluidsnormen die voor snelwegen gelden, zijn de normen voor windmolens streng: 300.000 wonen in Nederland binnen 300 meter van een snelweg. Aanvullend op deze wettelijke normen maken ontwikkelaars vaak nog extra afspraken met omwonenden om molens stil te zetten als het heel hard waait (en ze relatief veel geluid maken) of ’s nachts.

Greenpeace heeft samen met andere milieuorganisaties en de Nederlandse Wind Energie Associatie een gedragscode getekend, die je als omwonende het recht geeft altijd me te mogen praten, te mogen participeren en in de winst te delen. Ook bevat die regeling een omgevingsfonds.

3. Windmolens zijn goedkoop

Windmolens op land zijn de op één na goedkoopste vorm van duurzame energie. Alleen aardwarmte is iets goedkoper. Windmolens op land gebruiken meestal maar zo’n 4 cent per kWh subsidie.  Fossiele industrie daarentegen ontvangt juist enorm veel subsidie.
Windparken hebben steeds minder subsidie nodig. In Nederland en elders. In Duitsland bouwt het Deense energiebedrijf Dong twee nieuwe windparken die zelfs helemaal geen subsidie meer nodig hebben.

Vervuiling is peperduur. De kosten van vervuiling die fossiele energie veroorzaakt worden nu afgewenteld op de samenleving. Windmolens leveren schone energie. © Joël van Houdt

Wie denkt dat windmolens te duur zijn, rekent dit meestal niet mee:

  • Fossiele energie veroorzaakt dure luchtvervuiling en klimaatverandering. Reken je die kosten daarvan mee, dan kan duurzame energie concurreren met fossiele energie. Windenergie is dan zelfs het allergoedkoopst. Nu kost het uitstoten van een ton CO2 nog geen 5 euro, terwijl de echte maatschappelijke kosten van de uitstoot van een ton CO2 rond de 67 euro liggen. Dertien keer zo hoog!
  • De werkgelegenheid: windenergie creëert veel meer banen dan fossiele energiecentrales.
  • De kosten van stroom uit fossiele energiecentrales zullen in de toekomst blijven stijgen, de kosten van windmolens blijven dalen omdat ze steeds goedkoper gebouwd kunnen worden.

We moeten investeren in grote windmolenparken om onze economie op langere termijn volledig op duurzame energie te laten draaien. Als we die omslag nu niet maken hebben latere generaties een enorm probleem. We hebben op land in Nederland niet genoeg ruimte voor de windenergie die we nodig hebben, daarom moeten er ook windmolenparken op zee worden gebouwd.

4. Windmolens maken Nederland gezonder

Als we investeren in windenergie worden minder Nederlanders ziek en gaan er minder dood. Door de bestaande kolencentrales in Nederland overlijden jaarlijks 137 mensen voortijdig. Luchtvervuiling zorgt voor ziekten zoals astma. Ook zorgden deze centrales in 2013 voor 31.000 dagen ziekteverlof. Al die fysieke en economische schade wordt niet betaald door de vervuilers.
Tenslotte brengt klimaatverandering enorme gezondheidsrisico’s met zich mee. Gevaarlijke bacteriën en virussen die gevangen zaten in bevroren aardlagen, komen vrij door het opwarmende klimaat. Dit kan epidemieën gaan veroorzaken.

5. Windmolens leveren veel energie op

Eén 3MW windmolen wekt evenveel stroom op als 30.000 zonnepanelen. © Bente Stachowske / Greenpeace

De Global Wind Energy Council berekende dat we in 2030 mondiaal al 19% van onze energie met wind kunnen opwekken en in 2050 25-30%.

Windmolens winnen het in opbrengst van zonnepanelen. Zonne-energie is prachtig en wordt steeds beter. Maar vooralsnog wekt een 3MW molen evenveel stroom op als 30.000 panelen, oftewel zo’n 8 voetbalvelden vol. In Nederland hebben we windmolens nodig om genoeg schone energie op te wekken.

6. Windmolens zorgen voor banen

Windenergie op land en op zee levert minimaal tien(!) keer meer permanente werkgelegenheid op dan kolencentrales. Dit blijkt uit het rapport ‘Werkgelegenheidseffecten door wind en kolen in Eemshaven, Friesland en Groningen’, gepubliceerd door adviesbureau Ecofys in opdracht van Greenpeace.

Een windmolenpark in Xinjiang, China. In alle toekomstscenario’s die er gemaakt zijn over onze energievoorziening, of die nu afkomstig zijn van Shell, het International Energy Agency of Greenpeace, neemt wind een belangrijke rol in. © Greenpeace / Hu Wei

7. Windmolens zijn recyclebaar

Moderne windmolens kunnen goed gerecycled worden en leveren daarom nauwelijks afval op. Veel materialen kunnen zelfs hergebruikt worden voor nieuwe molens. Dit geldt alleen niet voor de rotorbladen, die zijn meestal gemaakt van glasvezel. Ze kunnen wel gerecycled worden, maar dan worden er laagwaardigere toepassingen van gemaakt zoals verkeerspalen. Er wordt wel gewerkt aan hoogwaardigere toepassingen.

Doordat de techniek zich ontwikkelt, zijn nieuwe windmolens milieuvriendelijker dan oude typen molens. In oude windmolens is soms het metaal neodymium gebruikt. Dat komt vaak uit China, waar men het niet zo nauw neemt met milieustandaarden. Dit is een breed probleem en Greenpeace voert in China al jaren actief campagne voor betere milieuwetgeving. De windmolens die de laatste jaren in Nederland zijn gebouwd, zijn meestal zonder dit metaal uitgevoerd.

8. Windmolens zijn niet schadelijk voor dieren

De klimaatcrisis is funest voor verschillende diersoorten. De broedstranden van schildpadden stromen over, Adelie – pinguins vinden te weinig eten en het leefgebied van de ijsbeer smelt weg. Windmolens beperken de risico’s van klimaatverandering.

Wel vliegt er af en toe een vogel tegen een windmolen. Het aantal vogelslachtoffers valt echter in het niet bij andere gevaren voor vogels, zoals hoogspanningskabels en katten. De vogelsterfte door windmolens is slechts 1 à 2 procent van het aantal vogels dat wordt gedood door wegverkeer. Windmoleneigenaren moeten wel hun best blijven doen om vogelslachtoffers te voorkomen.

Kabeljauw voelt zich thuis tussen windmolens op zee. Andere vissen hebben er geen interesse in. Ze zwemmen er gewoon doorheen. © Joachim S. Mueller

Vaak wordt beweerd dat het bouwen van windmolens in zee schadelijk zou zijn voor vissen en vogels. In Nederland staan al twee windparken in zee, voor de kust van Egmond. Vanaf de bouw is er uitvoerig onderzoek gedaan naar hoe vissen en vogels reageren op de bouw van de parken en het draaien van de molens daarna. Uit dat onderzoek blijkt eerder een positief dan een negatief effect. Kabeljauw voelt zich thuis tussen de windmolens, andere vissen hebben er geen interesse in. Ze zwemmen er gewoon doorheen. Dat geldt ook voor zeehonden en bruinvissen.

Bij de bouw van windmolens moeten er palen in de grond worden geheid wat in theorie schadelijk kan zijn voor bruinvissen die daar gevoelig voor zijn. In de praktijk blijkt echter niet dat bruinvissen hier last van hebben. Voor aanvang van het heien zijn bruinvissen al op grote afstand vanwege de bouwactiviteiten. Trekvogels hebben vrijwel geen last van windparken. Ze vliegen er omheen of overheen. Het komt nauwelijks voor dat vogels worden geraakt door wieken. Aalscholvers hebben baat bij windparken want voor hen is dit een ideale plek om hun verenpak te drogen.

9. Windmolens maken ons energie-onafhankelijk

‘O jee, Poetin draait de gaskraan dicht.’ Als de spanningen met Rusland oplopen, roepen we allemaal dat we energie-onafhankelijk willen zijn. Dat kan ook. In theorie kunnen windmolens volgens wetenschappers de hele wereld van energie voorzien. Realistisch gezien is het nodig om te kiezen een combinatie van windenergie en andere duurzame bronnen. Op die manier kán Nederland binnen afzienbare tijd duurzaam en energieonafhankelijk zijn. We hebben het laten narekenen.
In alle toekomstscenario’s die er gemaakt zijn over onze energievoorziening, of die nu afkomstig zijn van Shell, het International Energy Agency of Greenpeace, neemt wind een belangrijke rol in. Bijna 40% van alle schone energie die we in 2023 in Nederland opwekken zal van wind komen. Dat is zo afgesproken in het Nationale Energieakkoord. Zowel het Nederlandse bedrijfsleven als de overheid hebben zich gebonden aan dit akkoord.

Ook op kleinere schaal kiezen steeds meer mensen voor hun eigen duurzame energievoorziening en investeren in zonne- en windenergie. Zonnepanelen zijn zelfs mogelijk als je met meer huishoudens in één pand woont. Ook kiezen steeds meer mensen ervoor samen te investeren in een windmolen.

10. Nederland zou niet bestaan zonder windmolens

Nederland is beroemd om haar windmolens. Ze hebben sinds de zestiende eeuw een groot deel van Nederland gecreëerd door water weg te pompen waardoor land droog kwam te liggen. In de negentiende eeuw stonden er in Nederland meer dan 10.000 windmolens! Daarvan is nu nog een klein deel over. Een aantal van die molens worden nu nog steeds gebruikt. Het is ons culturele erfgoed.

Die molens toen produceerden energie uit wind, die nuttig kon worden gebruikt voor het wegpompen van water of de productie van meel of planken. Dat is bij moderne windmolens niet anders. Het verschil is dat we sinds de negentiende eeuw véél meer energie gebruiken. En dus moeten de windmolens steeds groter worden. Daar staat tegenover dat moderne windmolens veel efficiënter zijn dan houten windmolens.


78 % van de Nederlanders staat positief tegenover windenergie. De tegenstanders van windmolens protesteren luidruchtig, maar zijn veruit in de minderheid. © Greenpeace / Bas Beentjes
Doe mee