Komende decennia moeten 400 kerncentrales worden ontmanteld, met een techniek die nog nieuw is
De energietak van het Zeeuwse Delta gaat in de verkoop en daarmee staat ook de kerncentrale in de etalage. Een unieke kans voor Zeeland om een nieuwe industrie naar zich toe te trekken.
Nu Delta zijn verlieslatende energietak gaat verkopen, komt onherroepelijk de optie op tafel om de kerncentrale van Borssele te sluiten. In het openhouden van het Zeeuwse zorgenkindje zit nog maar weinig toekomstmuziek. Pijnlijk voor de provincie Zeeland: door het sluiten van de kerncentrale gaan banen verloren, dus zowel Delta als de politiek durven nog niet hardop over ontmanteling te praten.
Onterecht, want bij uitstek sloop van de centrale biedt de regio nieuwe kansen. Het ontmantelen van een kerncentrale is namelijk geen kwestie van een paar keer zwaaien met een sloophamer; het behelst een innovatieve klus die langjarige, hoogwaardige werkgelegenheid biedt. Het is bovendien een kans om kennis te ontwikkelen waar internationaal met smart op wordt gewacht. De komende decennia moeten wereldwijd 400 kerncentrales worden ontmanteld, een specialistische techniek, die nog nauwelijks ontwikkeld is. De winst van Borssele is daar te realiseren.
De kerncentrale draait namelijk verlies. De lage stroomprijzen helpen niet, maar een betere markt gaat waarschijnlijk niet zorgen voor meer rooskleurige cijfers. De centrale heeft een flinke kapitaalinjectie nodig van zo’n € 200 mln. Dat geld draagt niet bij aan een gunstiger concurrentiepositie of efficiëntere bedrijfsvoering, maar is nodig om aan nieuwe veiligheidseisen te voldoen. Veelzeggend is dat Delta de benodigde miljoenen niet bij elkaar kan krijgen. Blijkbaar is geen enkele partij bereid nog te investeren in een centrale met zo’n onzekere winstverwachting.
De overheid zou de aangewezen redder in nood zijn, aangezien Borssele een risico voor de staatsveiligheid vormt en dus niet in buitenlandse of commerciële handen mag komen. Nationalisatie is geen dis waar minister Kamp van Economische Zaken trek in heeft, terecht in een geprivatiseerde elektriciteitsmarkt. Ziedaar de patstelling: overnamepartners melden zich alleen mits de overheid bijlapt. Kamp heeft hier geen geld voor over.
De politiek heeft daarmee het laatste woord. De voorliggende keuzes zijn financieel geen van alle appetijtelijk. Openhouden? Dat betekent nu € 200 mln investeren in de veiligheid van de centrale en tot 2034 nog € 500 mln bij elkaar proberen te schrapen voor de ontmanteling van de centrale. Sluiten? Dat betekent een gapend gat in het ontmantelingsfonds, dus belastinggeld bijstorten. Of openhouden goedkoper is, is nog maar zeer de vraag. Tegenvallende beleggingen zorgen nu al voor een dreigend tekort in het fonds en als de kosten hoger worden dan geschat, is het alsnog de staat die het gat moet opvullen.
Borssele is de samenleving een blok aan het been geworden. Een blok dat hoe dan ook geld gaat kosten. Laten we daarom van het verlies een kans maken en niet investeren in het openhouden van de kerncentrale, maar in het sluiten ervan. De commissie Balkenende werkt aan een steunplan voor de provincie Zeeland. Reserveer € 200 mln voor Borssele. Niet om in een bodemloze reactorput te storten, maar als investering in een nieuwe nucleaire ontmantelingsindustrie.
Jorien de Lege is campaigner Kernenergie Greenpeace Nederland.
Dit artikel is geplaatst in o.a. FD van dinsdag 26 april